terug

Kruispunt – Afscheid in Coronatijd (special)

Een KRO-NCRV Kruispunt-special over afscheid nemen zonder een laatste omhelzing, zonder troostende arm om je schouder, zonder avondwake, condoleance of koffietafel. Uitvaarten in coronatijd, met nabestaanden en uitvaartondernemers en priesters. Kruispunt volgt nabestaanden, begrafenisondernemers en priesters die vertellen over eenzame tranen en nieuwe rituelen en manieren om elkaar ook in deze tijd nabij te zijn.

Iedereen kende ‘De Siem’.

Een lege kerk, mensen met groot verdriet, in hun eentje worstelend met hun tranen. Dat ziet diaken Kees den Boer in deze tijden regelmatig gebeuren. Hij is broeder in de abdij van Berne in Heeswijk-Dinther en doet de uitvaarten in de kapel van de abdij. ‘Woorden, gebaren, muziek worden dan des te belangrijker.’ We zijn bij de uitvaart van Simon van Steenbergen (74), die stierf door corona. Hij stond in het Heeswijk-Dinther bekend als ‘de Siem’. Veertig jaar kastelein en uitbater van de dorpskroeg, drijvende kracht achter de biljartvereniging, actief in talloze verenigingen. Iedereen kenden die Siem en Siem kende iedereen. Zoon Coert: ‘We konden hem niet de uitvaart geven die hij verdient maar we kijken er toch goed op terug. Er was een lange erehaag buiten de kapel en we hebben in de garage een condoleanceplek ingericht waar mensen terecht konden. We hebben ontzettend veel kaarten en bloemen gehad. Ondanks de lege kerk was het een heel memorabel en waardig afscheid.’

 

Intieme ceremonie

Uitvaartondernemer Tom van den Berg, betrokken bij het afscheid van Siem, had in het begin van de corona-crisis slapeloze nachten van zijn werk. Hoe kon hij met zoveel beperkingen nabestaanden tot steun zijn? Maar uiteindelijk zette hij de knop om en zag hoeveel veerkracht mensen hebben. Zoals Annelies en Jan Thelosen, broer en zus, die afscheid moesten nemen van hun moeder An. Voor de coronacrisis kwamen ze om en om elke avond bij haar in het verzorgingshuis, toen dat op slot ging kon dat niet meer. Hun moeder werd ziek, maar ze konden nauwelijks afscheid van haar nemen. En waar de kerk anders zeker vol had gezeten bij de uitvaartmis voor de katholieke An Thelosen, moesten haar kinderen beslissen dat er geen mis werd gehouden. Maar samen met uitvaartondernemer van den Berg, met wie ze alleen beeldbellend konden overleggen, kwamen ze tot een intieme ceremonie op het kerkhof bij de kerk in Overasselt.

 

Vorstenbosch treurt

In het kerkdorpje Vorstenbosch zijn drie mensen uit één familie aan corona overleden. We zijn bij de uitvaart van Sam Ramadanovic (43), die een dag na de uitvaart van zijn moeder en oom op de intensive care aan het virus bezweek. Zijn zus heeft nauwelijks woorden voor haar gevoelens, nu ze in korte tijd haar moeder, haar broer en haar oom is verloren. Sam Ramadanovic was een jongen van het dorp, vader van drie jonge kinderen, al bijna zijn leven lang trouw lid van de fanfare. Vorstenbosch treurt, mensen hangen harten voor de ramen en de molen staat non-stop in de rouwstand.

In Afscheid in Coronatijd ook kleine verhalen van nabestaanden: over een moeder die alleen is gestorven, over de laatste zorg die niet aan een overledene kan worden verleend, over begrafenissen waarbij verdriet vermengd is met angst voor besmetting.

terug